In 2019 werden vele interessante nieuwtjes geïntroduceerd op het gebied van betalingsmethoden voor consumenten. Zoals dat gaat met nieuwe ontwikkelingen, zijn vele ervan alweer vergeten, achterhaald of nooit van de grond gekomen. In dit artikel staan we stil bij enkele innovaties die wél zijn doorgebroken en waar je als consument écht iets mee kan. En we kijken ook vast vooruit naar wat 2020 in petto heeft.
Open banking
Met de term Open Banking wordt voornamelijk bedoeld dat derde partijen (ontwikkelaars/fintechs) toegang krijgen tot transactiegegevens van banken. Daarmee kunnen ze toepassingen ontwikkelen die online en mobiel betalen gemakkelijker en goedkoper maken. ‘Open’ doelt daarnaast op het streven naar meer transparantie voor de consument en het gebruik van open-source technologie. Het initiatief hiertoe werd genomen door het Europees Parlement, met het doel om innovatie op het gebied van online en mobiel betalen te stimuleren. Dit resulteerde in de (gereviseerde) Payment Services Directive oftewel PSD2 die in 2015 werd aangenomen en uiteindelijk in 2019 breed werd ingevoerd in Europa.
Voor consumenten is één van de belangrijkste ‘neveneffecten’ van de PSD2 dat de toeslagen op credit- en debitcardbetalingen zijn afgeschaft en het gebruik ervan dus goedkoper is geworden. Niettemin moet de consument nog steeds een fee betalen voor het gebruik die afhangt van de hoogte van de besteding. Als het gaat om grote bedragen, zoals bijvoorbeeld bij vliegtickets, kan open banking een besparing opleveren omdat dit werkt met een vaste fee.
Betaalinitiatiedienst van Adyen en KLM
Een mooi voorbeeld van een dergelijk initiatief is de samenwerking tussen de Nederlandse betaaldienstverlenener Adyen en KLM. Betaalinitiatie is een hele mond vol en betekent feitelijk dat een derde partij een betaling kan doen namens een rekeninghouder. Daarvoor moet de bank toegang geven tot de bankrekening gegevens en de rekeninghouder moet uiteraard toestemming geven. Met het initiatief van Adyen en KLM is het mogelijk voor consumenten om tickets voor KLM-vluchten direct online of mobiel te betalen. Inmiddels biedt KLM ook dezelfde mogelijkheid via betaaldienst provider Ingenico ePayments.
Mobiel betalen
Op het terrein van mobiel betalen zijn in 2019 grote stappen gezet. Diverse grote banken hebben eigen digitale portefeuilles of e-wallets ontwikkeld waarmee contactloos betalen mogelijk is. Daarbij wordt gebruik gemaakt van Near Field Communcation (NFC) of het scannen van QR-codes voor bijvoorbeeld iDEAL-betalingen.
Nederlandse consumenten kregen in 2019 eindelijk toegang tot Apple Pay, eerst via bunq en later via ABN Amro, Rabobank en ING. Deze betaaldienst vervangt de fysieke betaalpas en zodoende kun je overal met een iPhone, iPad of Apple Watch betalen waar een contactloze automaat voorhanden is. Concurrent Google Pay biedt vergelijkbare diensten aan in een groot deel van Noord-Europa, maar helaas nog niet in Nederland. Banken schijnen problemen te hebben om hun oplossingen te koppelen met Google’s besturingssysteem Android. Ook grootmacht Facebook is bezig met de ontwikkeling van een eigen betaaldienst, Facebook Pay.
Veiligheid struikelblok
Groot struikelblok bij mobiele betalingen was (en is nog) de veiligheid. Cybercriminaliteit groeit nog steeds en het risico dat betaaldiensten gehackt worden moet meer dan serieus worden genomen. Authenticatie (identificatie) van de klant met een wachtwoord wordt geleidelijk vervangen door meer geavanceerde methoden.
Een veelbelovende manier om mobiele betalingen veiliger te maken is het gebruik van biometrische kenmerken zoals vingerafdrukken, iris-scans of gezichtsherkenning, populair bekend als ‘selfie-pay‘.
Biometrische betalingen zijn (in Nederland) nog in een vroeg stadium. Grote spelers als Apple, PayPal en Mastercard ontwikkelen deze vormen van identificatie, waarbij opgemerkt moet worden dat je als consument sterk afhankelijk bent van welk type smartphone je gebruikt. Zo is het met bepaalde (duurdere) Samsung- en Apple-modellen mogelijk om te betalen met een vingerafdruk, maar lang niet met alle.
Instant (onmiddellijke) betalingen
Een grote ergernis van veel consumenten: geld overmaken en soms dagen wachten tot het geld op de tegenrekening staat. Dat is in 2019 eindelijk verleden tijd met de invoering op grote schaal van instant payments, ook wel genoemd real-time overboekingen of flitsbetalingen. Voortaan staat het overgeboekte bedrag binnen 5 seconden op de rekening van de ontvanger.
Nederlanders omarmden deze ontwikkeling op grote schaal, meer dan in enig ander Europees land. Er worden meer dan 1 miljoen IP-betalingen per dag gedaan. Geen wonder, want een instant betaling is erg handig. Bijvoorbeeld als je een rekening van een restaurant wilt delen, of iemand wilt betalen op de markt.
Luidt deze ontwikkeling het einde in van betaaldiensten zoals iDEAL? Voor ondernemers is een overboeking goedkoper, maar iDEAL is voor de Nederlandse consumenten én winkeliers een zeer vertrouwd betaalmiddel. Heel veel winkels hebben geïnvesteerd in apparatuur en technologie om iDEAL-betalingen te kunnen ontvangen. Dus concurrentie ongetwijfeld, maar IDEAL blijft nog altijd een populaire manier van betalen. Uit recente cijfers blijkt dat iDEAL ook voor smartphonebetalingen koploper is in Nederland met een marktaandeel van 47%.
Digitaal bankieren
De toekomst voor digitaal bankieren lijkt zonnig. Niets is immers gemakkelijker dan vanachter je computer of via je smartphone al je bankzaken te regelen. Wil je afrekenen in een winkel en heb je geen creditcard? Bij de challenger bank bunq kun je nu al binnen minuten een (online) Mastercard aanvragen en meteen betalen.
Maar er zit ook een schaduwkant aan de opkomst van digitaal bankieren. Uit onderzoek van de Volkskrant blijkt dat bijna éénderde van de oudere Nederlanders nog niet aan digitaal bankieren doet. Daarnaast zijn er in onze samenleving kwetsbare groepen als laaggeletterden en mensen met beperkte middelen, voor wie internetbankieren vrijwel onbereikbaar is.
Een ander probleem, aldus de Volkskrant, is de zogenaamde digitale dwang. Traditionele klanten zijn duur voor banken, en dus duwen banken ons in de richting van digitaal bankieren. Zo verdringt digitaal bankieren papieren betalingen en zijn er steeds minder bankkantoren en betaalautomaten. Banken maken het de consument moeilijk om anders dan digitaal (mobiel) te betalen. Zo heeft ING de tan-code afgeschaft en kan een internetbetaling alleen nog worden gedaan met de smartphone of een speciaal scan-apparaat.
Wat gaat 2020 brengen op betaalgebied?
2020 belooft ook weer een aantal interessante ontwikkelingen. Volgens Michel Léger van Ingenico bepaalt de consument nu geheel zelf wanneer, waar en hoe hij betaalt. Het bedrijfsleven is daardoor fanatiek aan het innoveren en continu op zoek naar nóg betere en gemakkelijkere betaalmethoden. Maar welke daarvan gaan nu écht doorbreken?
Social commerce
In opkomst zijn verkopen via sociale media zoals Facebook en Instagram. Deze media gebruiken hun enorme populariteit om de consument nu ook tot aankopen te verleiden. Dit werkt zo goed omdat social media heel precies een gericht aanbod kunnen doen, gebaseerd op persoonlijke voorkeuren die worden geregistreerd. Ook de interactie met een netwerk van personen die producten waarderen en erover discussiëren betekent dat consumenten op social media zeer geëngageerd zijn.
Een probleem is dat afrekenen via social media nog niet zo gestroomlijnd is als online betalen in de winkel of vanuit huis. ‘Pas als er een seamless (naadloze) check-out komt, gaat de verkoop via Instagram groeien’, zo geeft Inge Demoed van Shopping Tomorrow aan.
Voice commerce
In 2019 introduceerden Google (Home en Assistant), Apple (Siri) en Amazon (Alexa en Echo) de zogenaamde smart speakers ofwel voice assistants die reageren op spraak. In de Verenigde Staten worden ze al op grote schaal gebruikt om online aankopen te doen, maar hoe zit dat in Nederland?
Het lijkt erop dat de Nederlandse consument nog de kat uit de boom kijkt. Wat hierbij een rol speelt is dat betalen vooralsnog alleen mogelijk is met de e-wallets van de bovengenoemde speakerfabrikanten. Deze hebben in ons land nog vrij weinig gebruikers. Het is afwachten of er koppelingen met bijvoorbeeld iDEAL gaan komen of dat er meer generieke betaaloplossingen met voice commerce worden ontwikkeld.
Betalen via de auto of de ijskast
Diverse automerken zijn al bezig met systemen waarmee de consument vanuit zijn auto kan betalen voor bijvoorbeeld benzine tanken of parkeren. En hoe handig zou het zijn als je ijskast zelf bijhield welke producten op zijn en ze automatisch bijbestelt en afrekent? Aan de moderne techniek (Internet of Things) zal het niet liggen; ook hier gaat het vooral weer om welke aanbieders samenwerken om een gestroomlijnd proces te bieden.
Opkomst van Payconiq
Payconiq is een aanbieder van betaaldiensten in de Benelux en er zijn ruim 65.000 retailers bij aangesloten. Payconiq is oorspronkelijk ‘bedacht’ door ING en is een betalingsapp voor klanten van de meeste grote banken die werkt met een QR-code scanner. Hij is te downloaden via de App Store of Google Play en je kunt ermee in aangesloten fysieke winkels en webwinkels betalen of geld naar geselecteerde individuele personen overmaken.
Met een nieuwe financieringsronde in 2019 waarbij het 20 miljoen euro ophaalde, kan Payconiq nieuwe ontwikkelingen sneller uitrollen en de concurrentie aangaan met Visa en Mastercard. Ook is het de bedoeling om te groeien buiten de Benelux.
De onstuitbare opmars van Generatie Z
Generatie Z is de generatie die van nature digitaal is. Google, Facebook, Apple en Amazon zijn hen met de paplepel ingegoten. Ze maken in 2020 circa 40% van de bevolking uit. Hun wereld wordt gedomineerd door de smartphone, en dus willen ze ook betalen via de smartphone. Waar ze ook zijn, ze willen onmiddellijk kunnen beslissen over een aankoop en direct kunnen afrekenen, zonder dat ze nog geld of een creditcard op zak hebben.
Afbeelding: Depositphotos
Gerelateerde publicaties over online betalen:
-
- Wat zijn de belangrijkste betaaltrends voor 2020?
- Hoe de smartphone e-commerce domineert (en blijft domineren)
- Handhaving Strong Customer Authentication (SCA) uitgesteld tot 31 december 2020
- Wat is de ideale betaalmix voor online verkoop in Europa?
- Van Online betalen tot Contextual Commerce; dit zijn de e-commerce trends voor 2020
