Waar blijft de visie op de transformatie van de economie?

Prinsjesdag 2017: dat betekent traditiegetrouw de Troonrede, de jaarlijkse hoedjesparade én de presentatie van de Miljoenennota 2018. Deze begroting, met de economische vooruitzichten voor 2018, is interessant voor consument én ondernemer; hoe ontwikkelt de economie zich en welke gevolgen heeft dit voor de koopkracht van consumenten?

Hoewel het demissionaire kabinet ‘Rutte Twee’ vandaag een ‘beleidsarme’ begroting presenteert, zijn er toch een aantal koerswijzigingen in verwerkt. Om die reden vraagt het kennis- en informatieplatform Internetkassa.nu Cor Molenaar, econoom en hoogleraar e-commerce, naar zijn visie op de Miljoenennota 2018 en de economische impact op e-commerce en het ondernemerslandschap. Net als voorgaande jaren zet hij zijn bespiegelingen exclusief voor de lezers van Internetkassa.nu op papier.

Tekst door: Prof. Dr. Cor Molenaar

‘Blockchain-technologie, platformen en chipgerelateerde toepassingen’

De huidige economische groei is een positieve ontwikkeling, alleen merken Nederlanders daar nog weinig van en bedrijven voelen de pijn van verandering. Bedrijven hebben te maken met toenemende concurrentie uit het buitenland tegen een lager prijsniveau en andere verdienmodellen en staan voor de uitdaging om aan te passen aan nieuwe concurrentieverhoudingen. Lagere prijsniveau’s, meer technologie zoals blockchains, platformen en actieve chipgerelateerde toepassingen zijn nodig om staande te blijven in deze concurrentiestrijd. Een visie op deze ontwikkeling en een stimulering van kansrijke ontwikkelingen, vaak internetgebaseerd, is essentieel voor onze toekomst.

Bescherm het heden en frustreer ontwikkelingen

Toch is het nog steeds “pappen en nathouden” bij de huidige beleidsvoornemens van de regering. Aanpassingen, veranderingen (transformaties) zijn niet bespreekbaar of worden uitgesteld of gefrustreerd. Voorbeelden hiervan zijn de ZZP’ers, die een andere regelgeving vereisen, maar niet gehoord worden. E-commerce bedrijven die niet op bepaalde locaties mogen of beperkt worden in arbeidscontracten, leveringstijden of andere logistieke oplossingen. Ook de Troonrede spreekt nog steeds over baanzekerheid (uitgaande van bestaande arbeidsverhoudingen en het voortbestaan van bedrijven) en niet over werkzekerheid.

E-commerce; groeimotor voor de economie

Al jaren is de e-commerce sector in al haar breedte een snelgroeiende bedrijfstak, toch wordt deze ontwikkeling nog steeds als bedreigend gezien en niet als een nieuwe groeimotor voor de economie. Ook op Europees niveau wordt gewerkt aan transparantie en bescherming, niet aan het stimuleren van nieuwe mogelijkheden. Veel consumptieve bestedingen worden gedaan bij Amerikaanse bedrijven, omdat er geen adequaat alternatief is in Europa. Amazon, AirBnB zijn hier voorbeelden van. Alibaba haalt geld in Europa op voor werkgelegenheid in China, zoals Amazon,com en AirBnB dat doen voor Amerika. Toekomstige werkgelegenheid wordt hiermee weggeven aan vooral Amerika en China.

Ook de consumptieve bestedingen staan onder druk. Ondanks de groeiende economie en wellicht loonsverhogingen wordt een groter deel van het inkomen besteed aan producten en diensten die niet gebaseerd zijn op productie en werkgelegenheid in Nederland of Europa. Een groeiende druk op de consumptieve bestedingen door belastingen (ook lokale belastingen of autokosten) helpen niet bij aan een gezonde ontwikkeling. Zorgkosten stijgen en het eigen risico van de zorg neemt toe. Een groeiend deel van de uitgaven gaat nieuwe producten en diensten zoals APPS, internet, smartphones en nieuwe services die geen directe weerslag hebben op onze economie. Deze verandering van het koopgedrag vraagt om aanpassing, maar bij gebrek aan visie is er nog geen beleidsvoornemen.

De “nakende” platformeconomie

Ook bedrijven worden geconfronteerd met nieuwe aanbieders, platformgebaseerde aanbieders (de zogenaamde multi-sided platformen), die een directe relatie leggen tussen klanten (bedrijven, consumenten) en aanbieders waardoor er nieuwe verdienmodellen mogelijk zijn en een lager kosten en prijsniveau te behalen is. Als je hierin niet meegaat verlies je concurrentiekracht, winstgevendheid en marktaandeel. Op dit moment zijn 70 procent van deze platformgebaseerde aanbieders Amerikaans, 25 procent is Chinees. Europa, inclusief Nederland, verliest nu al de slag om deze toekomst.

De transformatie van de maatschappij waarbij het gaat om werkgelegenheid, consumptieve bestedingen en collectieve voorzieningen veranderen onder invloed van technologie (w.o. internet en robotisering), nieuw koopgedrag door een ander bestedingspatroon, andere gezinssamenstelling, andere vormen van dienstverband en werkgelegenheid en door transparantie waardoor het verschil tussen binnenland en buitenland verdwijnt. Ook andere ontwikkelingen zoals de Brexit zal direct invloed krijgen op onze economie.

Omarm E-commerce sector als nieuwe groeimotor voor de economie

De e-commerce gerelateerde bedrijven willen meegaan in deze ontwikkeling, en de nieuwe startups verdienen alle steun. Tenslotte zijn wij een creatief en ondernemend volk. Maar vasthouden aan het verleden en krampachtig het heden en verleden beschermen met regelgeving en het belastingswapen en restrictieve maatregelen betekent dat het huidige gunstige economische klimaat snel verloren kan gaan. Dat besef is in “Den Haag” nog niet merkbaar.

Dit expertblog is een exclusieve bijdrage van Professor Dr. C.N.A. Molenaar, econoom en Hoogleraar eMarketing RSM aan de ErasmusUniversiteit in Rotterdam. Met grote regelmaat laat hij vanuit die expertise zijn licht schijnen over ontwikkelingen in het retaillandschap, met e-commerce en online als bijzonder aandachtspunt. Frequente nieuwsartikelen en videoblogs zijn te vinden op www.cormolenaar.nl

Lees ook:

• Een goed-nieuws-show zonder consequenties
• “Pappen en nathouden is geen innovatie”