Miljoenennota 2015; “Een goed-nieuws-show zonder consequenties”

Een expertbijdrage door: Prof Dr C.N.A. Molenaar

De Miljoenennota 2015 werd gebracht als een goed nieuws show, iedereen erop vooruit behalve gepensioneerden. Na jaren van bezuinigen klinkt dit positief en is natuurlijk positief. Maar toch zijn er kanttekeningen te maken. De werkloosheid neemt niet af, het aantal niet-werkenden neemt wel toe. De economie groeit minder snel dan mogelijk zou zijn, sociale onrust door looneisen, een beperkte flexibilisering van de arbeidsinzet, een beperkte rol voor ZZP’ers en natuurlijk de externe omstandigheden. Griekenland, vluchtelingen en de onzekerheid over Engeland (een sterk importland voor Nederland) en de onrust rond de euro. Veel factoren waarop wij geen invloed hebben, zeker niet op langere termijn. Griekenland en de vluchtelingen gaan zeker miljarden kosten, waar iedere Nederlander mee te maken zal krijgen. Maar door de gevolgen van de recessie wijs geworden hebben Nederlanders zelf de regie genomen over hun bestedingen.

‘Smartphone is en eerste levensbehoefte geworden’

De consument zorgt eerst voor zichzelf. Huizen die onder water staan leiden tot meer aflossingen en het oversluiten van hypotheken tegen lage rentes. Onzekerheid over de persoonlijke arbeidssituatie leidt tot een hogere spaarzin en tenslotte zijn er ook demografische en socio-economische veranderingen. Een toenemend aantal Nederlanders zijn single (35%) met een uitstekende sociaal platform. Een steeds groter aandeel van het vrij besteedbaar inkomen wordt uitgegeven aan nieuwe, elektronische, producten. De smartphone is een eerste levensbehoefte geworden, waarbij jongeren bereid zijn er een maaltijd voor over te slaan als het erop aankomt. Daarnaast is internet zodanig geaccepteerd, dat het geïntegreerd is in het koopgedrag en het koopproces. De ontwikkeling van internet als oriëntatie-, communicatie- en koopplatform begint nu pas echt vorm te krijgen. De transparantie en het hybride gebruik (offline en online) maakt het mogelijk om steeds opnieuw bewuste keuzes te maken.

Waar heeft dit toe geleid?

Er worden kosten bespaard door anders te kopen, de opkomst van Lidl en NettoRama is toe te schrijven aan deze besparingszin. Goedkopere kleding maakt het mogelijk om steeds iets nieuws te kopen (afdragen hoeft niet meer). Primark, Zara en H&M varen hier wel bij. Dit gedrag biedt de mogelijkheid om dezelfde levensstijl te hebben als voor de crisis maar nu met minder geld en dan is er ook nog internet.

Door de toenemende tijdsdruk van vooral de Y-generatie (geboren na 1965) en de millennium-generatie (geboren na 1990) wordt vooral op internet gekocht vanwege gemak, convenience. Maar ook vanwege vertrouwen en het goede prijsniveau. Daarnaast ontstaan nieuwe concepten, waarbij grote internetaanbieders ook faciliteiten bieden voor kleinere spelers en retailers. Bol.com is in Nederland het meest bekende voorbeeld van deze platformactiviteiten. Maar ook het buitenland zal een steeds grotere rol spelen. China wil haar economie een “boost” geven door internetverkopen te stimuleren, met internetaanbieder Alibaba voorop, met erg lage prijzen. Amazon blijft uitbreiden en levert ook aan Nederland ondanks dat ze geen specifiek marketingbeleid hebben voor Nederland. Andere web aanbieders weten ook Nederland te vinden zoals Zalando laat zien. De consument verlegt de aankopen steeds meer naar internet en lang niet altijd naar een Nederlandse aanbieder. De omzet in 2015 in de retail steeg tot nu toe (week 37) met 6% maar kwam bijna geheel voor rekening van internet (non-food plus 20%, winkels plus 2%). Een omzetstijging, maar wel tegen lagere marges, lagere prijzen.

‘Onderschat nooit een klant die op zoek is naar voordeel’

Consumenten profiteren hier direct van, doordat ze minder hoeven te betalen. Dit aangevuld met de verschuiving van aankopen naar goedkopere winkels en het welzijnsniveau voor een individuele consument blijft intact. Dit heeft niets te maken met een Miljoenennota, die misschien 100 euro per maand meer oplevert voor een modale werknemer. De klant verlegt zelf zijn budgettaire bestedingen en weet zelf de weg te vinden op internet naar de beste aankoop in zijn of haar ogen. Internet zal nog een sterke ontwikkeling doormaken. Het wordt daarom tijd dat ook de regelgeving hierop wordt aangepast zodat klanten nog meer kunnen profiteren van de voordelen van transparantie en technologische innovatie, dit is nog veel meer in het voordeel van de consument dan het huidige geschuif in fiscale boxen. Onderschat de klant nooit op zoek naar eigen voordeel.

Expertblog

Dit expertblog is een exclusieve bijdrage van Professor Dr. C.N.A. Molenaar, econoom en Hoogleraar eMarketing RSM aan de ErasmusUniversiteit in Rotterdam. Met grote regelmaat laat hij vanuit die expertise zijn licht schijnen over ontwikkelingen in het retaillandschap, met e-commerce en online als bijzonder aandachtspunt. Frequente nieuwsartikelen en videoblogs zijn te vinden op www.cormolenaar.nl

Naast econoom en hoogleraar is Prof. Dr. Molenaar ook directeur van eXQuo consultancy, een strategisch adviesbureau op het gebied van de toepassing van Informatietechnologie binnen marketing.

Naast de exclusieve expertbijdrage voor Internetkassa.nu heeft Cor Molenaar zijn visie op de Miljoenennota 2015 ook in een video samengevat. Benieuwd? Hieronder vind je zijn meest recente videoblog, welke ook terug te vinden zijn via zijn eigen website.