‘Nederland stort zich op bitcoin’, kopte het AD vandaag op de voorpagina. De opmars van cryptovaluta als Bitcoin lokt ook veel Nederlandse beleggers naar de markt van de cryptocurrencies. Een relatief nieuwe markt waarin veel wordt geïnvesteerd, nieuwe digitale tokens als paddenstoelen uit de grond schieten, maar ook een markt die risico’s kent door grote koersschommelingen en fluctuaties in waarde van de munten.
Onderzoeksbureau TNS Kantar schat het aantal Nederlanders dat één of meerdere cryptocurrency bezit onlangs op 135.000. Daarbij gaat het dus niet alleen om Bitcoin, maar ook om andere digitale munten. Investeren in nieuwe cryptovaluta is mogelijk via een zogenoemde Initial Coin Offering (ICO), een fenomeen dat het midden houdt tussen een beursgang en crowdfundactie om nieuwe cryptomunten op te zetten.
Wat is een Initial Coin Offering (ICO)?
Een ICO biedt ondernemingen, veelal startups, de mogelijkheid om financiering op te halen bij het publiek voor de ontwikkeling van diensten. Door middel van gebruik van de blockchain geeft de aanbieder tijdens een ICO digitale tokens, een cryptovaluta, uit. De nieuwe munt kan veelal gebruikt worden op het platform van de ICO-aanbieder, maar ook worden verhandeld op exchanges. Dat principe van vraag en aanbod maakt een nieuwe munt aantrekkelijk voor investeerders.
AFM waarschuwt voor risico’s bij ICO’s
Inmiddels heeft ook de Autoriteit Financiële Markten (AFM) deze vorm van financiering op de radar; eerder deze maand waarschuwde zij, in een gecoördineerde publiekscampagne met ESMA en andere Europese toezichthouders, voor de risico’s bij Initial Coin Offerings. Volgens de AFM is er een hype ontstaan die investeerders ‘verblindt’ voor de risico’s, met mogelijk verlies van hun volledige inleg.
“We hebben al eerder gewaarschuwd voor cryptocurrencies”, zo laat woordvoerder Michiel Gosens namens AFM aan Internetkassa.nu weten. “Gezien de explosieve groei de afgelopen maanden van ICO’s, in combinatie met de nog altijd aanhoudende hype rondom cryptovaluta (zoals Bitcoin), vinden we het nu een goed moment om voor ICO’s te waarschuwen.”
Navraag leert overigens dat tot nu toe slechts ‘een handvol’ Nederlandse tech-bedrijven een ICO hebben uitgeschreven. De hype rond ICO’s van Nederlandse bodem lijkt dus nog mee te vallen, maar het fenomeen ICO heeft op wereldwijde schaal inmiddels al behoorlijk tractie.
Grensoverschrijdend
In haar campagne wijst de AFM expliciet op het anonieme en grensoverschrijdende karakter van ICO’s. Er valt wat voor te zeggen dat de waakhond het publiek op deze mogelijke ‘blinde vlekken’ wijst. De blockchaintechnologie, het achterliggende systeem waarop cryptocurrencies worden geprogrammeerd, is inderdaad inherent grensoverschrijdend; in principe kan iedereen met toegang tot internet en een digitale wallet de tokens kopen. Het is dus een wereldwijde markt, waarin de grondslag van de ICO niet altijd gemakkelijk te herleiden is.
Anonieme karakter
Datzelfde geldt voor het argument dat ‘aanbieders van ICO’s vaak niet transparant [zijn..] in hun informatieverstrekking, waardoor het moeilijk is om een inschatting te maken van de waarde, en bonafide ICO’s te onderscheiden van projecten met frauduleuze intenties’. Er zijn onmiskenbaar partijen die een ICO uitschrijven met de intentie tot een ‘scam’, en om die reden niet duidelijk zijn over de achterliggende partij en intenties.
Maar daarnaast zijn er ook bonafide partijen die een ICO uitschrijven, met als doel op een innovatieve wijze de productontwikkeling te financieren. Wat is de visie van AFM op de ICO’s die ‘open kaart spelen’; waar in whitepaper en op website duidelijk melding wordt gemaakt van de partij/personen achter de ICO en de roadmap voor de toekomst? Gosens: “Vanwege het ongereguleerde karakter is het niet of nauwelijks mogelijk om dit vooraf te verifiëren. Investeerders moeten de aanbieder vertrouwen op hun toezeggingen.”
Net als bij het investeren in aandelen (een Initial Public Offering, ofwel IPO) dient er een verdieping plaats te vinden om te weten waarin men investeert, of het valide is en wat de kansen en risico’s zijn. Op dat vlak speelt een gedegen en transparante informatievoorziening vanuit de ICO-aanbieder dus een belangrijke rol, maar heeft de investeerder ook een eigen verantwoordelijkheid.
ICO’s vallen buiten toezicht
De waarschuwing lijkt dus deels te appelleren aan het ‘gezonde verstand’ van de investeerder, beleggen kent risico’s en verdiep je in de partij en materie, maar pleit in zekere zin ook voor een betere regulering om de bonafide van de malafide ICO te onderscheiden. ICO’s vallen op dit moment buiten het toezicht van AFM, waardoor deze niet kan ingrijpen bij frauduleuze constructies en gedupeerden zich tot geen enkele instantie kunnen wenden.
Eenduidig is het beleid in ieder geval nog niet. Zo kijkt men in Zwitserland, waar relatief veel bedrijven kiezen voor een ICO, naar de mogelijkheden van een gedragscode. In China daarentegen zijn ICO’s bij wet verboden.
‘Verantwoord investeren door toezicht op ICO’s’
Een mogelijke optie voor Nederland is, net als momenteel in Frankrijk en de Verenigde Staten gebeurt, te kijken naar de mogelijkheid om ICO’s onder toezicht van een nationale waakhond als de AFM te stellen. Een optie waar blockchain-expert Rutger Zuidam eerder in de Leeuwarder Courant voor pleitte: “We moeten kijken hoe we zo snel mogelijk het toezicht kunnen opzetten, zodat we verantwoord ons geld kunnen investeren.” Om het investeringsklimaat in ICO’s te verbeteren is er volgens Gosens hoe dan ook een vorm van regulering nodig, waarbij de genoemde risico’s adequaat worden geadresseerd.
ICO: hype of ontwikkeling met voedingsbodem?
Sommige experts zien in de ICO een fenomeen dat ‘here to stay’ is, voor de AFM is het nog afwachten of de ICO daadwerkelijk voedingsbodem heeft. Gosens: “De belofte van blockchain-technologie voor financiële dienstverlening zien we heel duidelijk. Op dit moment zien we wereldwijd een explosieve groei van ICO’s. De toekomst zal uitmaken of deze groei nog groter gaat worden.”
Gerelateerde publicaties:
